ინტოქსიკაციური ფსიქოზები toxic psychosis
ინტოქსიკაციური ფსიქოზები – წარმოიქმნება საწარმოო ან კვებითი შხამებით, ქიმიური ნივთიერებებით, ნარკოტიკებით, წამლებით მწვავე ან ქრონიკული მოწამვლების შედეგად. ინტოქსიკაციური ფსიქოზები შესაძლებელია იყოს მწვავე და პროტრაგირებული.
ინტოქსიკაციური ფსიქოზები – მწვავე ფსიქოზები წარმოიქმნება მწვავე მოწამვლების დროს და ვლინდება გონების დაკარგვით, რომლის სტრუქტურა და სიღრმე დამოკიდებულია ტოქსიკური აგენტის ხასიათზე, ორგანიზმის კონსტიტუციურ და შეძენილ თავისებურებებზე. გონების დაბინდვა, სოპორი, კომა – წარმოადგენს მოწამვლების დროს გონების დაკარგვის ყველაზე ხშირ ფორმებს. გაბრუებასა და სოპორს შესაძლებელია თან ახლდეს ქაოსური მოძრაობები. ხშირად ინტოქსიკაციური ფსიქოზები ვლინდება გონების დელირიული დაბინდვითა და ჰალუცინაციური მოშლილობებით. მძიმე შემთხვევებში გონების დაკარგვა ღებულობს ამენციის სახეს.
ინტოქსიკაციური ფსიქოზები – პროტრაგირებული ინტოქსიკაციური ფსიქოზები ვლინდება ფსიქოორგანული და იშვიათად ენდოფორმული სინდრომებით. ფსიქოორგანული დარღვევები შეიძლება შემოიფარგლოს ასთენიურ-ნევროზული მოვლენებით; შედარებით მძიმე შემთხვევებში აღინიშნება ინტელექტუალური დაქვეითება, პიროვნების ფსიქოპათიური ცვლილება; და ბოლოს, ფსიქოორგანულმა დარღვევებმა შესაძლებელია მიაღწიოს ჭკუასუსტობამდე, მეხსიერების უხეში დარღვევებით (კორსაკოვსკის სინდრომი), ამაღლებული განწყობითა და მოსულელო მოქმედებებით. აღნიშნულ დარღვევებს შესაძლებელია თან ახლდეს ეპილეფსიური გულყრებიც და შერწყმული იყოს კონკრეტული ტოქსიკური ნივთიერებით მოწამვლისათვის დამახასიათებელ ნევროლოგიურ და სომატურ დარღვევებთან. მწვავე ინტოქსიკაციური ფსიქოზები წარმოიქმნება ორგანიზმში შხამის მოხვედრისთანავე, ან ლატენტური პერიოდის შემდეგ, რომელიც გრძელდება რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღემდე.
მწვავე ფსიქოზების აბორტული ფორმების დროს გამოსავალი, როგორც წესი, კეთილსაიმედოა. მწვავე ფსიქოზის ჩაცხრომის შემდეგ შესაძლებელია დარჩეს სხვადასხვა სიმძიმისა და სტრუქტურის ფსიქოორგანული დარღვევები.
ინტოქსიკაციური ფსიქოზები – ქრონიკული მოწამვლების დროს ფსიქიკური დარღვევები მატულობს ნელა და ვლინდება უმთავრესად ფსიქოორგანული სინდრომით. შხამიან ნივთიერებებთან კონტაქტის შეწყვეტის შემდეგ შესაძლებელია ფსიქიკური პროცესების როგორც რეგრედიენტული მიმდინარეობა, ასევე მისი შემდგომი ზრდა.
ინტოქსიკაციური ფსიქოზები – მკურნალობა მოწამვლიდან პირველ საათებში ითვალისწინებს დეზინტოქსიკაციას, მასიურ პლაზმოფერეზს და დარღვეული ფუნქციის კომპენსაციას. გახანგრძლივებული ფსიქოზების დროს ფსიქოტროპული საშუალების შერჩევა განისაზღვრება სინდრომის სტრუქტურით. დეპრესიული მდგომარეობის დროს ნაჩვენებია ანტიდეპრესანტები, მანიაკალური დროს – ნეიროლეპტიკები. ჰალუცინაციურ-ბოდვითი მდგომარეობის დროს საჭიროა ნეიროლეპტიკების დანიშვნა. საჭიროების შემთხვევაში შეიძლება პრეპარატების კომბინირება. როგორც თავის ტვინის მწვავე, ასევე ქრონიკული ტოქსიკური დაზიანების დროს მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ვიტამინები, განსაკუთრებით В ჯგუფის, ასევე მეტაბოლური მოქმედების პრეპარატები; ფსიქოორგანული სინდრომების დროს გახანგრძლივებული მიმდინარეობით, ნაჩვენებია დეჰიდრატაციული თერაპიის პერიოდული კურსები, ვიტამინოთერაპია, მკურნალობა ნოოტროპებით. ნევროზული და ფსიქიკური დარღვევების დროს რეკომენდებულია ტრანკვილიზატორები.
ლიტერატურა, წყაროები, გაფრთხილება
- გაფრთხილება
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
- დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით.
ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სამედიცინო ენციკლოპედიური განმარტებითი ლექსიკონი
ინტოქსიკაციური ფსიქოზები – (ლათ. In შიგნით + ბერძ. Toxikon შხამი; ბერძ. Psyche სული + – osis) სიღრმისა და სიმძიმის მიხედვით სხვადასხვა სახის ფსიქიკური დარღვევები, რომლებიც გამოწვეულია ორგანიზმში შესული შხამებით.
.